Stan prawny: 1.1.2016 r.

Powyższe opracowanie zawiera komentarz do ustawy z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe oraz nowej ustawy – Prawo restrukturyzacyjne i wyczerpująco omawia:

• zasady wspólnego dochodzenia roszczeń wierzycieli od niewypłacalnych dłużników będących przedsiębiorcami oraz osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej, których niewypłacalność powstała wskutek wyjątkowych i niezależnych od nich okoliczności;
• skutki ogłoszenia niewypłacalności;
• przeprowadzanie działań sanacyjnych zmierzających do przywrócenia dłużnikowi niewypłacalnemu lub zagrożonemu niewypłacalnością zdolności do wykonywania zobowiązań;
• wprowadzenie skutecznych instrumentów pozwalających na przeprowadzenie restrukturyzacji przedsiębiorstwa dłużnika i zapobieżenie jego likwidacji czy zaspokojenie wierzycieli.

Komentarz umożliwia zrozumienia zasad rządzących tym postępowaniem i poruszanie się w nim w niezbędnym zakresie. Jego niewątpliwą zaletą jest próba udzielenia odpowiedzi na pytania i wątpliwości pojawiające się przy stosowaniu przepisów z tej dziedziny prawa oraz przedstawienie konkretnych propozycji rozwiązań problemów.

Czwarte wydanie komentarza zawiera omówienie wszystkich ostatnich nowelizacji Prawa upadłościowego, m.in.

• ustawy z 26.9.2014 r., zgodnie z którą  sumy pieniężne wchodzące do masy upadłości oraz sumy uzyskane ze zbycia rzeczy i praw obciążonych rzeczowo, jeżeli nie podlegają natychmiastowemu wydaniu, syndyk składa do depozytu sądowego, a nie jak miało to miejsce przed nowelą - na oprocentowany rachunek bankowy lub na sądowy rachunek depozytowy; zmiana weszła w życie 1.1.2015 r.
• ustawy z 15.5.2015 r., która mana celu wprowadzenie regulacji, zgodnie z którymi środki zgromadzone w ramach funduszu pomocowego nie wchodzą w skład masy upadłości. Dotychczasowi uczestnicy systemu ochrony mogą zdecydować o przekazaniu tych środków do jednego z nich albo do utworzonej nowej jednostki, w celu utworzenia, z wykorzystaniem tego mienia, nowego systemu ochrony, lub jego wykorzystania w istniejącym systemie ochrony. W przypadku braku podjęcia takiej decyzji środki te zostaną przekazane dotychczasowym uczestnikom systemu ochrony stosownie do wielkości dokonanych wpłat; zmiana wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
• ustawy z 29.8.2014 r., która dotyczy tzw. upadłości konsumenckiej. Zgodnie z nowelizacją, postępowanie upadłościowe wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej ma być prowadzone tak, by umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w tym postępowaniu, a jeśli to możliwe – zaspokoić roszczenia wierzycieli w jak największym stopniu. Nowelizacja ogranicza możliwość oddalenia przez sąd wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Sąd będzie mógł to zrobić m.in. w sytuacji, gdy dłużnik umyślnie albo wskutek rażącego niedbalstwa doprowadził do swojej niewypłacalności albo zwiększył jej stopień. Ustawa przewiduje także, że postępowanie upadłościowe będzie mogło być przeprowadzone – mimo generalnego zakazu wynikającego z przepisów – w sytuacji, gdy będzie to uzasadnione takimi  względami, jak np. względy humanitarne. Ponadto zgodnie z nowelizacją osobom, których nie stać na opłacenie kosztów postępowania upadłościowego pomoże w tym Skarb Państwa. Koszty te będą zwracane do budżetu niezwłocznie po wpływie do masy upadłościowej sum wystarczających na ich pokrycie. Nowela obniża koszty postepowania - opłata stała została zmniejszona z 200 zł do 30 zł. Ustawa zwiększa możliwości zachowania majątku przez dłużnika. Dłużnicy będą mieli możliwość zawarcia układu z wierzycielami, pod warunkiem, że uprawdopodobnią, że w ten sposób zostaną osiągnięte cele postępowania. W przypadku upadłości, w trakcie której sprzedawany jest lokal mieszkalny dłużnika, z uzyskanej kwoty otrzyma on środki równe kosztom najmu przez okres do 24 miesięcy; zmiana weszła w życie 31.12.2014 r.

Ponadto uwzględniono obszerne zmiany wprowadzone ustawą z 15.5.2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, obowiązujące od 1.1.2016 r. które dotyczą m.in.:

• uchylenia przepisów regulujących postępowanie naprawcze,
• nowego sposób zdefiniowania stanu niewypłacalności,
• zmian w zakresie właściwości miejscowej sądu,
• legitymacji do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika,
• wydłużenia terminu do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości,
• elementów składowych wniosku o ogłoszenie upadłości,
• obowiązku uiszczenia przez wnioskodawcę zaliczki na poczet wydatków w toku postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości,
• przyznaniu sądowi uprawnienia do zabezpieczenia majątku dłużnika z urzędu w każdej sprawie,
• treści postanowienia o ogłoszeniu upadłości,
• przygotowanej likwidacji majątku upadłego,
• ustalania składu masy upadłości,
• skutków ogłoszenia upadłości co do zobowiązań upadłego,
• bezskuteczności i zaskarżania czynności upadłego,
• wpływu ogłoszenia upadłości na postępowania sądowe i administracyjne,
• wyłączenia sędziego komisarza od ponownego orzekania w tej samej sprawie po uchyleniu jego postanowienia do ponownego rozpoznania,
• syndyka,
• regulacji dotyczących kosztów postępowania upadłościowego,
• listy wierzytelności,
• układu w upadłości,
• międzynarodowego postępowania upadłościowego.

Autor-praktyk, bazując na wieloletnim doświadczeniu w stosowaniu prawa upadłościowego, udziela praktycznych wskazówek pomocnych zarówno osobom zawodowo zajmującym się stosowaniem prawa – sędziom, radcom prawnym, adwokatom, jak i osobom spoza grona prawników, np. przedsiębiorcom - kiedy i jak wnieść o ogłoszenia upadłości, czy wierzycielom - jak skutecznie dochodzić wierzytelności i bronić swoich praw w ramach postępowania upadłościowego.

Komentarz skierowany jest także do syndyków, zarządców i nadzorców sądowych, w tym do osób przygotowujących się do egzaminu na licencję syndyka.  Adresatami komentarza są także aplikanci radcowscy i adwokaccy oraz studenci wydziałów prawa, którzy są zainteresowani pogłębieniem wiedzy z obszaru prawa upadłościowego i naprawczego.