Publikacja stanowi zbiór odpowiedzi na pytania dotyczące zasad prowadzenia postępowania administracyjnego po dużej nowelizacji z czerwca 2017 r. Znaczna ilość nowych, a także zmienionych przepisów, budzi wiele wątpliwości dotyczących prawidłowego stosowania prawa. Książka oferuje odpowiedzi na wiele z tych pytań, stanowiąc pożyteczne narzędzie dla osób odpowiedzialnych za prowadzenie postępowania administracyjnego, a także za wydawanie decyzji administracyjnych. Poruszane w książce problemy dotyczą całkiem nowych instytucji prawnych wprowadzonych do postępowania administracyjnego, jak i tych, które zostały zmienione.
Nowelizacja ustawy z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1257) wprowadzona na mocy ustawy z 7.4.2017 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 935) doprowadziła do największych od kilku lat zmian w procedurze administracyjnej. Oprócz zmiany szeregu istniejących już instytucji prawnych, nowelizacja wprowadziła także zupełnie nowe rozwiązania, jak choćby możliwość polubownego załatwienia sprawy przed organem administracji publicznej w drodze mediacji, milczące załatwienie sprawy, czy postępowanie uproszczone.
Z uzasadnienia do projektu nowelizacji wynika, że głównymi celami ustawodawcy była chęć usprawnienia postępowania administracyjnego, zmniejszenie ilości rozstrzygnięć kasatoryjnych, czy wprowadzenie bardziej partnerskiego podejścia administracji do obywateli. Z pewnością jednak, pomimo zamiarów ustawodawcy, tak istotne zmiany wprowadzone jednorazowo muszą powodować wątpliwości co do prawidłowego stosowania nowych przepisów. Niniejsza publikacja zawiera odpowiedzi na wątpliwości, które pojawiają się w związku ze stosowaniem nowych przepisów prawnych wprowadzonych do postępowania administracyjnego, jak i tych, które zostały jedynie zmienione.
Książka zawiera odpowiedzi na pytania dotyczące następujących zagadnień:
- zasady ogólne postępowania administracyjnego,
- załatwianie spraw administracyjnych,
- doręczenia w postępowaniu administracyjnym,
- wszczęcie postępowania administracyjnego,
- dowody w postępowaniu administracyjnym,
- rozprawa i mediacja,
- decyzje administracyjne,
- milczące załatwianie sprawy,
- odwołania od decyzji,
- uchylenie, zmiana oraz stwierdzenie nieważności decyzji,
- postępowanie uproszczone,
- administracyjne kary pieniężne,
- opłaty i koszty postępowania,
- upoważnienie do załatwiania spraw administracyjnych.
Dzięki niej możliwe będzie uzyskanie odpowiedzi m.in. na następujące problemy:
- jaki jest zakres stosowania zasady przyjaznej interpretacji przepisów prawa?
- jak w praktyce powinna być urzeczywistniana zasada współdziałania?
- na czym polega zasada proporcjonalności w postępowaniu administracyjnym?
- co dla stron oznacza zasada pewności prawa?
- w jaki sposób zmieniła się po czerwcowej nowelizacji KPA zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego?
- czy po nowelizacji KPA istnieje możliwość złożenia zażalenia na niezałatwienie sprawy w terminie?
- czy protokół kontroli niepodpisany przez kontrolowanego ma cechy dokumentu urzędowego?
- czy żądanie udzielenia pomocy prawnej jest wiążące dla organu, do którego takie żądanie dotarło?
- czy ustalenia dokonane w postępowaniu sądowym zakończonym prawomocnym wyrokiem wiążą organ administracji publicznej w postępowaniu administracyjnym?
- czy mediacja jest możliwa w każdym postępowaniu administracyjnym?
- czy organ może zmienić zasady mediacji określone w KPA oraz czy strona może mieć wpływ na ustalenie tych zasad?
- jakie są zasady wyboru osoby mediatora?
- czy należy w miejsce wyłączonego mediatora powołać nowego?
- jakie są skutki naruszenia zasady niejawności mediacji?
- jakie sposoby zakończenia postępowania administracyjnego przewidują przepisy prawa w przypadku skierowania sprawy do mediacji?
- jak należy pouczać strony o wysokości wpisu w przypadku decyzji administracyjnej, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego?
- czy w przypadku milczącego załatwienia sprawy brak decyzji może zostać uznany za akt stosowania prawa administracyjnego?
- na co należy zwrócić uwagę podczas uzasadniania decyzji?
- kiedy i na jakich zasadach może zostać zawarta ugoda w postępowaniu administracyjnym?
- na czym polega milczące załatwienie sprawy?
- jakie będą skutki prawne wydania decyzji po upływie terminu do załatwienia sprawy milcząco?
- od kiedy rozstrzygnięcie sprawy w sposób milczący ma skutek odpowiadający ostatecznej decyzji?
- jak należy postępować w przypadku wystąpienia braków formalnych w podaniu w przypadku milczącego załatwiania sprawy administracyjnej?
- w jaki sposób organ administracji uzewnętrznia wolę załatwienia sprawy milcząco?
- czy w przypadku milczącego załatwienia sprawy strona powinna otrzymać zaświadczenie?
- czy możliwe jest stwierdzenie nieważności w przypadku sprawy załatwionej milcząco?
- jakie są skutki zrzeczenia się przez stronę prawa do odwołania?
- czy można cofnąć oświadczenie o zrzeczeniu się odwołania?
- jakie są możliwości wzruszenia decyzji, która stała się prawomocna na skutek zrzeczenia się przez stronę prawa do odwołania?
- czy na gruncie znowelizowanych przepisów KPA można złożyć skargę do sądu administracyjnego na decyzję kasatoryjną?
- czy organ odwoławczy może wskazać sposób wykładni przepisów przy przekazaniu do rozpatrzenia sprawy przez organ pierwszej instancji?
- czy organ uchylając lub zmieniając decyzję może dokonywać nowych ustaleń faktycznych, weryfikować decyzję merytorycznie itp.?
- w jakiej formie załatwia się wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji?
- kiedy jest konieczne odejście od uproszczonego trybu postępowania administracyjnego?
- czy w postępowaniu uproszczonym prowadzi się postępowanie dowodowe?
- w jakich sprawach nie stosuje się regulacji KPA dotyczących administracyjnych kar pieniężnych?
- jak należy postępować z wnioskiem o udzielenie pomocy w ramach europejskiej współpracy administracyjnej?
- w jaki sposób możliwe jest upoważnienie pracowników urzędu JST do załatwiania spraw administracyjnych?